Nədir Bu Paradokslar?

Minlərlə illik keçmişi olan paradokslar, insanların başını davamlı məşğul etmişdir. Əslində doğru kimi görülən bir mülahizə və ya fikir, tamamilə səhv olaraq çıxar qarşımıza. Tam tərsi də mümkündür; illərcə səhv zənn etdiyimiz hadisələrin, fikirlərin, hesablamaların, doğru olduğunu görmək, bizi qarışıqlığa və heyrətə salar. İrəlidə bolca misal verəcəyimiz paradoksların, edilmiş bir neçə tərifini köçürək:

'Çox məntiqsiz görünən, əslində çox məntiqli bir dəyiş'

'İki doğrunun və ya səhvin ziddiyyəti'

'Mücərrəd mühakimənin sona çatdığı təzad'

'Kağız-qələm və ya məntiq illüziyas(n)ı' (Yəqin ən gözəl tərif bu!)

Paradokslar maraqlıdır, əyləncəlidir, təlimçidir, çaşdırıcıdır, zehini açar...
Tarixdə bilinən ilk paradoks nümunələrini Epimenides vermişdir.
Nümunələr:

'Bu cümləni oxumayın!'

Yuxarıdakı cümləni oxuduğunuza görə paradoksa uğramış oldunuz.

' Tək söz belə azerbaycanca bilmirəm!'

- Məni eşidə bilirsənmi?
- Xeyr. Səsin gəlmir (!)

- Nə üçün hər məsuliyyətə sual ilə cavab verirsən?
- Nə üçün verməyim ki !?

-"Söylədiyin hər şey doğrumu?"
-"Xeyr!"

Bu adam etibarlı biridirmi? Əvvəl fikir icra edək:
"Xeyr" dediyinə görə arada bir səhv(yalan) söyləyir deməkdir. Arada bir səhv danışırsa "xeyr" dediyi də səhv və ya yalan ola bilər. O zaman "xeyr", "bəli" olar. Bu səfər də "bəli" deyirsə, hər söylədiyi doğru olduğundan "xeyr" də doğrudur... Yaxşısımı bu adama çox etimad etməyək...

Bir avtobus elanı:
-"Oxuma-yazma öyrənmək istəyənlərə müjdə! Dərhal aşağıdakı ünvana müraciətin..."
Oxuma-yazma bilməyən bir insan necə bu elanı oxuyacaq! Oxusa onsuzda o ünvana müraciət etməsi lazım deyil...

Bir adam, saçları töküldüyü üçün həkimə gedər. həkim, diaqnozu qoyar: Stress!
Amma adam saçları töküldüyü üçün stressə girməkdədir. Stressə girdikcə daha da çox tökülməkdədir. Daha da çox töküldükcə də, stressi eyni sürətlə artmaqdadır...

Mən hər vaxt yalan danışaram.

Alaaddinin sehrli lampasından çıxan cini hər kəs bilər. Cin deyir ki:
-Dilə məndən nə diləsən. Unutma ki yalnız 'bir' dilək haqqın var və mütləq yerinə gələcək.
Siz olsanız nə istəyərdiniz? Alaaddin elə bir istəkdə var ki cin nə edəcəyini çaşır:
-Mənim bütün diləklərimi yerinə yetir!

SOCRATESdən:

"Bildiyim tək şey var; o da heç bir şey bilmədiyim."

Bəzi heyvan adları, insanlar üçün sifət olaraq istifadə edildiklərində iltifat qəbul edilir:
Aslanım mənim!
Qoç kimi maşallah!
Tülkü kimisən böyük qardaş!

Bəzi heyvan adları isə təhqir mənasını verər:
Çox inək bir yoldaş!
Ayısanmı be qardaş! (Ayı, bəzi ölkələrdə iltifatdır)
Öküz öküz baxma!

Nəticədə heyvan, heyvandır