My site
Home | Sign Up | Log In
[ New messages · Members · Forum rules · Search · RSS ]
  • Page 1 of 1
  • 1
Forum » Maariflənmə » Biografi » Albert Einstein
Albert Einstein
Pasa_007Date: Bazar, 2012-11-11, 4:19 PM | Message # 1
Mayor Genearl
Group: Administrator
Messages: 312
Reputation: 0
Status: Offline
Albert Einstein (14 Mart 1879 - 18 Aprel 1955) , Yəhudi əslli Almaniyalı fizikaçı.
20. əsrin ən əhəmiyyətli nəzəri fizikaçısı olaraq xarakterizə edilən Albert Einstein, Nisbilik qaydasını inkişaf etdirmiş, kvantım mekaniği, statistik mexaniki və kozmoloji budaqlarına əhəmiyyətli qatqılar təmin etmişdir. Nəzəri fizikasına qatqılarından və fotoelektrik təsir hadisəsinə gətirdiyi şərhdən ötəri 1921 Nobel Fizika Mükafatına layiq görülmüşdür. (Nobel Mükafatının və Nobel Komitəsinin o zamanki qanunları istiqamətində, bu gün ən əhəmiyyətli qatqısı olaraq xarakterizə edilən Nisbilik qaydas(n)ı çox nəzəri ol/tapılmış və mükafatda açıqca söz mövzusu edilməmişdir.)

Həyatı Albert Einstein, 1879-cu ildə Almaniyanın Ulm şəhərində dünyaya gəldi. Atası Einstein & Cie adında bir elektrik fabriki sahibi; anası isə, klassik musiqiyə maraqlı, təhsilli bir ev xanımı idi. Danışmağa keç başlaması və içinə qapalı bir uşaq olması, ailəsini narahatlığa salmışsa da, sonrakı illərdə sağlam bir uşaq olduğu aydın oldu. 1880 də ailəsiylə Münihə daşındı. Atası Hermann və böyük qardaşı Yakob burada Einstein&cie adında elektrik mühəndisliyi ilə bir şirkət qurdular. 1894-cü ildə ailəsən iflası səbəbi ilə İtaliyaya daşındılar.

1921də Albert Einstein
Lisey təhsilini 1894də İsveçrədə tamamladı və 1896da Zürih Politeknik İnstitutuna (ETH) girdi. Serb əslli Mileva Maric adlı bir fizika şagirdi ilə evləndi. Mileva, Einsteinin 1905də çıxardığı araşdırmanın riyaziyyat hesablarında köməkçi olmuşdur. 1921 ilində nəzəriyyəsi üzərində işlə/çalışmaq üçün New Yorka getdi 1933 də Hitlerin irqçi siyasəti səbəbiylə Alman vətəndaşlığından çıxardıldı və Amerikaya getdi və buranın vətəndaşı oldu
1933 də Almaniyada Nasyonal Sosialist Partiyasının İqtidar olmasıyla işlərinə icazə verilməyən 40 elm adamı adına Baş nazir İsmət İnönüyə bir məktub yazaraq onların Türkiyədə işlərinə davam etmələrini istəmişdi. [1] İsmət İnönü bu istəyi nəzakətlicə rədd etmişdi.
Bu dövrdə Einsteinə İsrail Baş nazirliyi təklif edildi ancaq qəbul etmədi. dr. Chaim Weizmann ilə Qüds Yəhudi Universitetini Qurdu.
1955də həyatını itirənə qədər elm dünyasına xeyli çox iştirak etdi. 1916da nümayiş etdiyi "Ümumi Görəlilik Qaydas(n)ı", 1921də "fotoelektrik təsir və nəzəri fizika" sahəsində işləriylə Nobel Fizika Mükafatını al/götürdü.
Berndə federal patent dairəsində vəzifə al/götürdü. Bu vəzifədən arta qalan zamanlarda müasir fizikada ortaya atılmağa başlanan problemlər üzərində bir çox araşdırma etdi. Əvvəl atomun quruluşu və Max Planckın kvantım nəzəriyyəsi ilə maraqlandı. Brown hərəkətinə ehtimallar hesabını tətbiq edərək bunun nəzəriyyəsini qurdu və Avogadro sayının dəyərini hesablayaraq nəzəriyyəsini test etdi. Kvantım nəzəriyyəsinin əhəmiyyətini ilk anlayan fizikaçılardan biri oldu və bunu ışıma enerjisinə tətbiq etdi. Bu da onun, işıq dənəcikləri və ya fotonlar hipotezini qurmasını və fotoelektrik hadisəsini açıqlaya bilməsini təmin etdi.
1905-ci ildə "Annalen deyər Physik" jurnalında bu işlərini açıqlayan iki yazısından başqa, üçüncü bir yazısı daha çıxdı və bu yazıda nisbilik nəzəriyyəsinin təməlini atdı. Nəzəriyyələri sərt müzakirələrə gətirib çıxardı. 1909da Zürih Universitetində təhsil vəzifəlisi oldu. Pragda bir il qaldıqdan sonra, Zürih Politeknik İnstitutunda professor oldu. 1913də Berlin Kaiser-Wilhelm İnstitutunda dərs verdi və Prusya Elmlər akademiyasına üzv seçildi. Bir elm adamı olaraq 1. Dünya Döyüşündə tərəfsiz qaldı. İlk bərabər/yoldaşından Hans və Eduard adında iki oğlan sahibi olan elm adamını 1914-cü ildə bərabər/yoldaşı tərk etdi. Birinci Dünya Döyüşü səbəbiylə yemək qıtlığı əsnasında mədə ağrıları çəkən elm adamına əmi oğlus(n)u Əlsə baxmış və ikinci dəfə əmi oğlus(n)u Əlsə (taxma adı Əlsə) ilə evlənmişdir.

Einsteinə Amerikan yurddaşlığı sənədi verilərkən
Xarici ölkələrə bir çox gəzinti etməklə birlikdə 1933ə qədər Berlində yaşadı. Almaniyada rəhbərliyə gələn Nasyonal Sosialist (Nazı) rejimin irqçi tutumu səbəbindən, xeyli çox Yəhudi əslli elm adamı kimi o da Almaniyadan ayrıldı. Parisdə College də Francedə dərs verdi; burdan Belçikaya oradan da İngiltərəyə keçdi. Son olaraq Amerika Birləşmiş Dövlətlərinə gedərək Princeton Universiteti şəhərciyində fəaliyyət göstərən Institute hücumçu Advanced Studyda (İrəli Araşdırma İnstitutu) professor oldu. 1940-cı ildə Amerikan yurddaşlığına keçdi.
Kiçik oğulu Eduard ağıl xəstəliyi səbəbi ilə Zürih yaxınlarında bir baxım evində həyatını keçirmiş; böyük oğulu Albert, atası və anasının qarşılaşdığı Zürih Polytechnicdə mühəndislik oxumuş və daha sonra University of California, Berkleydə professorluq etmişdir. 1955də Princetonda ölmüşdür; oğulu Albert yanında ol/tapılmışdır.

Einstein, İsrailli diplomat və siyasətçi Abba Ebanla birlikdə.
Ögey qızı Margot Einstein, elm adamının fərdi məktublarını diqqətlə hər kəsdən saxlamış və özünün ölümündən 20 il sonra daha gizli qalmasını vəsiyyət etmisti. İndiki vaxtda Princeton Universiteti tərəfindən basılan bu məktublar elm adamının gizli qalmış xüsusi həyatı haqqında maraqlı məlumatlar təqdim etməkdədir

Kəşfləri

Einsteinin jurnalistlərə dil çıxarması
Einsteinin fizika sahəsindəki işləri müasir elmi böyük ölçüdə təsir etdi. Özü xüsusilə zaman və kosmos üçün təşkil edilmiş bağlılıq İzafilik Nəzəriyyəsi ilə tanındı.
Bu nəzəriyyə üç hissəyə ayrılar:
Newton mekaniğinin qanunlarını dəyişdirən və kütlə ilə enerjinin ekvivalent olduğunu qarşıya qoyan Xüsusi Görəlilik (1905);
Eğrisel və sonlu olaraq düşünülən dörd ölçülü bir kainata aid çəkiliş nəzəriyyəsini verən Ümumi Görəlilik (1916);
Elektro-manyetizma və cazibəni eyni sahədə birləşdirən daha geniş əhatəli nəzəriyyə sınaqları.
İlk iki nəzəriyyənin etibarlılığı atom fizikas(n)ı və astronomiya sahəsində edilən təcrübələrlə çox müvəffəqiyyətli bir şəkildə sınanmışdır; müasir fizikanın təməl daşları arasında iştirak edərlər. Einstein atom ilə əlaqədar olaraq: "Mən atomu yaxşı bir şey üçün kəşf etdim, amma insanlar atomla bir-birlərini öldürürlər." demişdir. Ayrıca bir çox adamın maraq/əlaqəsini çəkən "Niyə/səbəb Sosializ?" adlı yazısı Monthly Review adlı aylıq jurnalının, ilk sayının, ilk yazısıdır.

Dini və siyasi inancları Tünd bir Yəhudidir. Din və elm əlaqəsi haqqında söylədiyi bəzi sözlər bunlardır:
"Həqiqətən elmi başlara sahib olan insanlar arasında, dini duyğular daşımayan bir adama çok çətin rast gələrsiniz. Lakin bu hər hansı bir insanın dindarlığından çox fərqlidir. Belələri üçün Tanrı, şəfqətindən faydalanmağı ümid etdiyi və cəzalandırılmasından qorxduğu üçün uşağın atasına bəslədiyi duyğulara bənzəyən uca duyğular bəslədiyi, hər nə qədər qorxuyla qarışmış olsa da varlığını söykəndirdiyi kişsel bir əlaqədir." [2]
Elmlə ciddi şəkildə məşğul olan hər kəs təbiət qanunlarında bir ruhun, insanlardan daha üstün bir ruhun olduğuna razısalma olar. Buna görə elmlə məşğul olmaq, insanı dinə aparar. [3]
Din duyğusu nə vaxt itsə, elm, ilhamı olmayan bir təcrübəçiliyə dönür. [4]
Dərin bir imana sahib olmayan gerçək bir elm adamı düşünə bilmirəm. [5]
Tanrı Pərdə Atmaz. [6]
Elmsiz din kor, dinsiz elm isə topaldır. [7]
Uca Tanrını anlamaq çok çətindir; o, əsrarəngizdir lakin heç bir zaman kinçi və pis deyil. [8]
 
Forum » Maariflənmə » Biografi » Albert Einstein
  • Page 1 of 1
  • 1
Search:

Copyright MyCorp © 2024 | Create a free website with uCoz